Działalność Instytutu polega na organizacji przedsięwzięć artystycznych na obszarach ze słabo rozwiniętą infrastrukturą kulturalną, gdzie prawdziwą misją jest ożywienie ducha lokalnego i twórcze wykorzystanie lokalnych uwarunkowań. KOSMOPOLIS realizuje projekty naukowo-badawcze, przygotowuje programy edukacyjne, specjalistyczne warsztaty i szkolenia, organizuje konferencje, panele dyskusyjne, festiwale i przeglądy, szkoli menedżerów i pracowników sektora kreatywnego, współpracuje z organizacjami pozarządowymi, instytucjami państwowymi i szkołami oraz wspiera lokalne inicjatywy kulturalne i edukacyjne, zwłaszcza w regionach zagrożonych wykluczeniem społecznym i kulturowym.