Każde pytanie jest mile widziane

Czy Austria ma politykę młodzieżową? 

Tak. Austriacka Strategia Młodzieżowa (Österreichische Jugendstrategie) ma na celu identyfikację obszarów działań, wspieranie współpracy międzysektorowej w administracji publicznej oraz wdrażanie działań wspierających rozwój, aktywność i dobrostan młodych ludzi. Ramy strategii opierają się na czterech obszarach, które konsolidują i porządkują inicjatywy skierowane do młodzieży. 

Czy informacja młodzieżowa jest elementem strategii? 

Działania informacyjne dla młodzieży uwzględnione są w obszarze   „Media i informacja”, który poświęcony jest zagrożeniom związanym z cyberprzemocą, mową nienawiści czy dezinformacją. Mówi on o tym, że należy wzmacniać kompetencje medialne, cyfrowe i informacyjne młodzieży oraz dbać, by mieli zapewniony dostęp do przyjaznych i odpowiednich treści. 

A w praktyce kto się tym zajmuje?

Działająca na szczeblu federalnym tzw Grupa Rozwoju, która składa się z przedstawicieli resortów rządu federalnego, krajów związkowych, organizacji młodzieżowych oraz instytucji wspierających młodzież, takich jak Ogólnokrajowa Sieć Centrów Informacji Młodzieżowej (Bundesnetzwerk Österreichische Jugendinfos, BÖJI). Sieć reprezentuje młodzież w procesach strategicznych, koordynuje projekty, dba o standardy jakości informacji młodzieżowej, zapewnia młodym dostęp do wiarygodnych informacji i działa na rzecz zwiększenia ich aktywności społecznej. 

Ale to nie rządowi federalnemu podlegają centra informacji młodzieżowej… 

System informacji młodzieżowej w Austrii odzwierciedla federalny charakter państwa. Struktury informacji młodzieżowej powstawały niezależnie w każdym z dziewięciu krajów związkowych (Bundesländer). Są mocno osadzone lokalnie, a ich realia pracy cele i zasoby bywają mocno zróżnicowane. Sieć BÖJI powstała po to, by umożliwić współpracę między tymi strukturami i te różnice zmniejszać. 

I w dobie internetu, mediów społecznościowych i ekspansji informacji online austriacki system ciągle się opiera na centrach informacji młodzieżowej. 

W rzeczy samej. W Austrii działa 26 punktów informacji młodzieżowej, choć nie do wszystkich z nich można przyjść prosto z ulicy, a niektóre skracają godziny otwarcia. Albo dostosowują je do potrzeb i rytmu życia młodych ludzi - są otwarte w  weekendy albo organizują wydarzenia online w późnych godzinach wieczornych. Rola informacji online jest coraz większa, ale to nie znaczy, że należy całkowicie rezygnować z działań offline – trzeba je po prostu dostosować i przemyśleć na nowo. 

Powiedziałaś że poszczególne Jugendinfos znacząco się od siebie różnią. Coś je łączy? 

Wszystkie stanowią pierwszy punkt kontaktu dla młodych ludzi w każdej sprawie. Zasada „one-stop-shop” zapobiega stygmatyzacji i ułatwia dostępność. Każde pytanie jest mile widziane – albo uzyskuje się odpowiedź bezpośrednio, albo przekierowanie do odpowiednich ekspertów. Poza młodzieżą, odbiorcami usług Jugendinfos są rodzice, członkowie rodzin, nauczyciele, pracownicy młodzieżowi czy decydenci polityczni. Udzielamy  informacji we wszystkich istotnych dla młodzieży obszarach. Wcześniej je wyszukujemy, weryfikujemy i przetwarzamy. To nasze podstawowe zadania, ale prowadzimy też wiele projektów i działań, które mają na celu wspieranie rozwoju młodych ludzi, zwiększanie ich potencjału i przygotowanie do samodzielnego życia. 

A czy udzielanie informacji jest w Austrii uznawane za zawód?  Jaki jest związek między pracą z młodzieżą a informacją młodzieżową?

Informacja młodzieżowa jest traktowana jako ważny obszar pracy z młodzieżą, ale praca w tym obszarze nie jest uznawana za samodzielny zawód. W odróżnieniu od pracy socjalnej, która ma status prawny i jest regulowana, nie istnieje formalny status zawodowy pracownika informacji młodzieżowej. Co nie oznacza, że nie wymaga on kompetencji, wiedzy i doświadczenia. W centrach informacji młodzieżowej pracują zróżnicowane zespoły, których członkowie mają doświadczenie w edukacji, pracy socjalnej, mediach społecznościowych, marketingu, kulturoznawstwie czy naukach społecznych.

Jakie jeszcze działania prowadzą centra zrzeszone w BÖJI. W wielu krajach działają krajowe portale młodzieżowe... 

A Austrii też. Jugendportal.at to centralna platforma online z informacjami dla młodzieży. BÖJI zarządza nim na zlecenie rządu federalnego.  Jest też sporo inicjatyw lokalnych i krajowych.  W zeszłym roku uruchomiliśmy portal einfachweg.at zawierający informacje o  mobilności dla młodzieży, jego elementem jest newsletter tworzony we współpracy z Eurodesk Austria. Wydajemy też  newsletter o trendach młodzieżowych, skierowany do multiplikatorów – edukatorów i pracowników młodzieżowych. BÖJI realizuje także działania na rzecz jakości – szkolenia, webinaria i warsztaty dla pracowników informacji młodzieżowej. 

Kto to wszystko finansuje? 

W zdecydowanej większości rząd federalny. Np portal młodzieżowy podlega Ministerstwu ds Młodzieży. Struktury regionalne współfinansowane są przez władze samorządowe. 

Ilu młodych ludzi korzysta z usług informacji młodzieżowej w Austrii?

Wszystkie aktywności, wydarzenia i zapytania nasze centra raportują we wspólnej bazie. Prowadzimy też analizy i podsumowania naszych działań informacyjnych online i offline.  Dzięki temu mamy wiarygodne dane o naszych użytkownikach i odbiorcach. W 2024 roku odpowiedzieliśmy na 159 010 zapytań, zorganizowaliśmy 1 884 wydarzenia i 1 363 warsztaty z udziałem 28 424 osób. Nasze newslettery dotarły do 85 500 subskrybentów, a we wszystkich naszych serwisach łącznie odnotowaliśmy 4,6 mln odsłon. 

Drugim - obok ilości - liczącym się wskaźnikiem jest jakość. Jak ją mierzycie?  Czy macie dowody na to, że działania waszej sieci wpływają na życie młodych ludzi?

Prowadzimy konsultacje, organizujemy grupy fokusowe z naszymi odbiorcami,  zbieramy opinie w anonimowych ankietach. Te działania  pomagają nam lepiej rozumieć potrzeby młodzieży i udoskonalać naszą ofertę. Ewaluacja na poziomie jednostki jest oczywiście trudna. Udzielanie informacji młodzieży to nie jest długotrwały proces. Najczęściej to odpowiedź na konkretną potrzebę w danym momencie życia młodego człowieka. Po otrzymaniu informacji młodzi idą dalej – i o to właśnie w informacji młodzieżowej chodzi: ma ona umożliwić jej odbiorcy samodzielne podjęcie decyzji. Często dostajemy pozytywne informacje zwrotne od młodzieży, np że udzielone informacje pomogły w znalezieniu pracy, wyjeździe za granicę czy organizacji lokalnej inicjatywy. Znaczenie i skuteczność informacji młodzieżowej były wielokrotnie potwierdzane w badaniach krajowych i europejskich. Pokazują one, że dostęp do wiarygodnych i przystępnie podanych informacji zwiększa autonomię i aktywność  młodych ludzi oraz zakres w jakim korzystają z przynależnych im praw, co sprawia że informacja młodzieżowa jest kluczowym filarem współczesnej pracy z młodzieżą.

BÖJI jest członkiem stowarzyszenia ERYICA.  Przypuszczam więc, że kieruje się jego wartościami i zasadami. Czy są jakieś szczególnie ważne lub specyficzne dla Austrii?

Zasady opracowanej przez ERYICA Europejskiej Karty Informacji Młodzieżowej są  fundamentem naszej pracy. Znalazły one odzwierciedlenie w Austriackim Katalogu Kryteriów Jakości dla informacji młodzieżowej. Wszystkie zasady Karty są traktowane jako jednakowo ważne – razem tworzą podstawę wiarygodnych, dostępnych i przyjaznych  młodzieży usług. Obecnie możemy zaobserwować, że wraz z rozwojem sztucznej inteligencji musimy ponownie przeanalizować niektóre strategie i zastanowić się, jak nasze kryteria jakości stosować w pracy z narzędziami AI. Zapewnienie przejrzystości, neutralności i dostępności w tym nowym kontekście staje się coraz większym wyzwaniem, nad którym aktywnie pracujemy. 

W naszej rozmowie nie mogło zabraknąć pytania o Eurodesk. Czy stanowi on wartość dodaną dla austriackich usług informacji młodzieżowej? Na przykład: czy austriackie centra informacji młodzieżowej są także multiplikatorami Eurodesku?

Potwierdzam. Eurodesk jest dla informacji młodzieżowej w Austrii znaczącą wartością dodaną i wszystkie nasze regionalne centra informacji młodzieżowej należą do Eurodesku. BÖJI koordynuje Eurodesk od 2004 r. i ma z tego wiele korzyści. Mamy kontakt z międzynarodową siecią ekspertów od mobilności i dostęp do cennych zasobów, kampanii, publikacji, szkoleń oraz narzędzi cyfrowych, w tym intranetu Eurodesku. Członkostwo w Eurodesku zwiększa jakość i zakres informacji, które oferujemy młodzieży i wzmacnia europejski wymiar naszej pracy informacyjnej.

Rozmawiał: Wawrzyniec Pater

Alena Brunner jest Krajową koordynatorką austriackiej sieci punktów informacji młodzieżowej (Bundesnetzwerk Österreichische Jugendinfos) i koordynatorką Eurodesku w Austrii